HET LEVEN NADE TRANSPLANTATIE en HUIDKANKER

Toen een patiënt met een nieuwe nier in 2006 aan professor Monbaliu vroeg of hij

de Mont Ventoux op mocht fietsen, was het antwoord even simpel als verrassend.

“Natuurlijk, en ik ga mee.” Dit leidde tot de oprichting van Transplantoux, een non-

profitorganisatie die transplantatiepatiënten aanmoedigt om een actieve levensstijl

te leiden en aan lichaamsbeweging te doen.

DE VENTOUX BEKLIMMEN MET EEN NIEUW HART

“De Mont Ventoux is het symbool van de berg die we allemaal

kunnen tegenkomen of waar we tegenaan kunnen botsen. Or-

gaandonoren hebben de top van hun berg nog niet bereikt, maar

bieden ontvangers de kans om die van hen te beklimmen”, legt

Diethard Monbaliu, prof. dr. transplantatiechirurg en oprichter

en voorzitter van Transplantoux, uit.

Vandaag de dag is Transplantoux, een naam die is afgeleid van

de fusie van Transplantation + Ventoux, een vereniging zonder

winstoogmerk die het hele jaar door verschillende fysieke activi-

teiten organiseert voor transplantatiepatiënten. Deze activiteiten

variëren in intensiteit zodat ze toegankelijk en leuk zijn voor alle

begunstigden, ongeacht hun huidige fitnessniveau.

Elke twee jaar, na meer dan zes maanden van fysieke voorberei-

ding, beklimmen de meest fysiek fitte Transplantoux leden de

mythische Franse berg Mont Ventoux op de fiets of te voet in een

veilige en hartelijke omgeving gecreëerd door de aanwezigheid

van hun medische staf, familie en vrienden. Er was behoefte

aan een initiatief zoals Transplantoux. “Voor iemand die een

hartaanval heeft gehad, was er een heel revalidatieproces. Voor

transplantatiepatiënten was er bijna niets. Zo’n operatie is een

aanslag op het lichaam. Er zijn de gevolgen van orgaanfalen, maar

er is ook een zware psychologische impact. Daarom hebben we

onderzocht hoe duurzame sport een impact kan hebben op het

genezingsproces. Bij de sportevenementen die de vereniging

organiseert, worden patiënten meestal begeleid door een arts,

fysiotherapeut of verpleegkundige.

AANGEPASTE LICHAAMSBEWEGING VOOR IEDEREEN

Lichamelijke activiteit is een belangrijk aspect van de behan-

deling, vanaf de aankondiging van de ziekte tot de revalidatie

na de transplantatie, en moet een integraal onderdeel zijn van

de dagelijkse routine van de transplantatiepatiënt, op dezelfde

manier als geneesmiddelenbehandeling. Stretching, gymnastiek,

wandelen, traplopen, hardlopen en fietsen (als vrijetijdsbeste-ding) zijn veruit de oefeningen die zorgen voor een ontwikkeling

met een laag risico. De aanbevelingen zijn om uithoudings-

oefeningen (bijv. wandelen, traplopen, hardlopen, fietsen) te

combineren met spierversterkende oefeningen. “Transplantoux

wil de langetermijnresultaten na transplantatie verbeteren door

multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek naar de rol van

lichaamsbeweging voor en na transplantatie te stimuleren, te

assimileren en uit te voeren.

En we proberen de overheid ervan te overtuigen om meer te

investeren op dit gebied.

ORGAANDONATIE, EEN LEVENSGESCHENK

Orgaandonatie is voor veel mensen de basis voor een nieuw

leven. Om zoveel mogelijk mensen een tweede kans te geven,

wil Transplantoux voortdurend aandacht vragen voor orgaan-

donatie en -transplantatie, met respect voor de donor die zijn

of haar leven geeft.

Daarom moedigt Transplantoux transplantatiepatiënten aan

om er een gezonde levensstijl op na te houden, te bewegen en

aan sport te doen. Multidisciplinair onderzoek is nodig om de

langetermijnresultaten na orgaantransplantatie te verbeteren.

Transplantoux zet zich in om wetenschappelijk onderzoek te

stimuleren en is verantwoordelijk voor het bekendmaken en

verspreiden van deze resultaten. Transplantoux brengt andere

transplantatiepatiënten, familie en vrienden samen, evenals

de familie en vrienden van de donor. Zij zijn verenigd in hun

motivatie om gezond te blijven, samen te bewegen en respect

te tonen voor de donor die zijn leven gaf.

HET BELANG VAN DE SPONSORS

Een organisatie als Transplantoux kan niet zonder sponsors om

haar activiteiten met raad en daad te ondersteunen. Dit zijn on-

der andere Eau Thermale Avène, een merk van het farmaceutisch

laboratorium Pierre Fabre, dat zich in het bijzonder inzet voor de

preventie van huidkanker. “Professor Monbaliu legt uit: “In feite

is er een hogere incidentie van huidkanker na niertransplantaties (7x hoger percentage), voornamelijk als gevolg van immunosup-

pressie. Huidkanker, in het bijzonder plaveiselcelcarcinomen,

zijn de meest voorkomende vormen van kanker bij patiënten

met een transplantatie van een vast orgaan, met een toename

in incidentie op een afstand van de transplantatie, waardoor

uiteindelijk meer dan de helft van de transplantatiepatiënten

getroffen wordt. Op de lange termijn vormt huidkanker een

belangrijke morbiditeitsfactor, aangezien het risico op dit type

kanker toeneemt met de duur van de immunosuppressie. De tijd

tot het verschijnen van de tumor hangt af van de leeftijd op het

moment van de transplantatie, het huidtype, blootstelling aan

de zon en immunosuppressie. Het type orgaantransplantatie

is ook een factor in het risico op de ontwikkeling van tumoren.

“Patiënten kunnen zich presenteren met verschillende soorten

huidkanker, waaronder melanoom, de ziekte van Kaposi en

andere zeldzamere tumoren, maar 95% van de huidkankers die

worden ontwikkeld door transplantatiepatiënten zijn carcino-

men. De meerderheid van de patiënten ontwikkelt meerdere

carcinomen, waaronder niet alleen plaveiselcelcarcinomen

maar ook basaalcelcarcinomen. De toename van carcinomen

in de loop van de tijd is lineair voor basaalcelcarcinomen en

exponentieel voor plaveiselcelcarcinomen, wat leidt tot een

omkering van de plaveiselcel/basaalcelcarcinoomverhoudin-

gen die werden waargenomen in de niet-immunosuppressieve

populatie. Patiënten hebben ook vaak andere meervoudige

dysplastische laesies, voornamelijk pre-epitheliomateuze kera-

tosen en de ziekte van Bowen (overeenkomend met carcinoma

in situ), die kunnen transformeren in plaveiselcelcarcinoom, en

keratoacanthomen,” benadrukt Françoise Guiot, dermatoloog.

“Preventieve maatregelen bestaan uit educatieve training, be-

wustmaking van het vermijden van de zon en fotoprotectie, en

snelle behandeling van keratosen”

BIO

Diethard Monbaliu werd geboren in Oostende in 1971.

Hij studeerde aan de KU Leuven. Hij is nu transplanta-

tiechirurg gespecialiseerd in lever, nier, dunne darm en

pancreas aan de KUL. Hij doet klinisch onderzoek naar

buiktransplantatie, inclusief orgaanbehoud en het belang

van sport en beweging in het herstelproces. In 2008

richtte hij de non-profitorganisatie Transplantoux op om

transplantatiepatiënten aan te moedigen om te bewegen.

Binnen het laboratorium van Pierre Fabre,” legt Mario

Vanderstappen uit, “is ons bedrijfsmodel gebaseerd op

drie pijlers: Preventie - Behandeling - Ondersteuning.

We doen aan preventie met onze zonbescherming, we

behandelen patiënten met onze oncologische genees-

middelen of ons medisch hulpmiddel Sunsimed® en

we ondersteunen professionals in de gezondheidszorg

bij de begeleiding en bewustmaking van patiënten en

consumenten, zoals met Transplantoux. Deze samen-

werking is perfect in lijn met onze missie: “Elke keer als

we voor iemand zorgen, maken we de wereld beter”.

BRON: Tijdschrift Dermactu 01/24