Transplantatiechirurg Diethard Monbaliu fietst met zijn patiënten de Mont Ventoux op. “Bewegen is voor hen van levensbelang”
Omdat kankerpatiënten vlotter herstellen als ze fysiek fit zijn, krijgen ze tegenwoordig soms nog vóór de behandeling een beweegprogramma voorgeschreven. Dat gebeurt op dit moment nog niet bij mensen die een transplantatie moeten ondergaan, zegt professor Diethard Monbaliu. Hij voert voornamelijk lever- en niertransplantaties uit. “Hart- en longfunctie, balans en coördinatie, soepelheid, spieren, vetpercentage … Voor al die parameters scoren onze patiënten slecht, als gevolg van de aandoening waaraan ze lijden. Hoe zieker ze zijn, hoe minder fit. Maar ook: hoe minder fit, hoe groter de kans op postoperatieve verwikkelingen en zelfs overlijden. Het voelt contra-intuïtief om die verzwakte patiënten in de aanloop naar de transplantatie te gaan trainen, maar ze zouden daar ongetwijfeld enorm veel profijt van hebben.”
Hoe minder fit, hoe groter de kans op postoperatieve verwikkelingen en zelfs overlijden.
Na de transplantatie gaat de conditie van de meeste patiënten er weliswaar op vooruit, maar ze blijft ondermaats. “De medicatie die ze levenslang moeten nemen tegen afstoting heeft een negatief effect op de spiermassa, en werkt ook risicofactoren in de hand als hoge bloeddruk, diabetes type 2, overgewicht en hoge cholesterol.”
“Die risicofactoren waren meestal voor de transplantatie al aanwezig, maar binnen het jaar na de ingreep zie je een verdubbeling tot verdrievoudiging. Daardoor zijn onze patiënten vatbaarder voor hart- en vaatziekten – één op zes krijgt binnen de vijf jaar een hartinfarct of een beroerte.”
Met de e-bike naar de top
Het is daarom letterlijk van levensbelang dat transplantatiepatiënten na hun operatie voldoende lichamelijk actief zijn, zegt Monbaliu. “Ze komen van ver en daarom moeten ze harder werken om weer wat spierkracht en conditie op te bouwen. Toch zien we dat velen daarin slagen.
In 2008 richtte professor Monbaliu Transplantoux op, om zo patiënten en sympathisanten samen te brengen om te bewegen. Met als koninginnenstuk een jaarlijkse fietstocht naar de top van de Mont Ventoux. “Zo sensibiliseren we rond transplantatie en donatie, maar ook rond het belang van een actieve en gezonde levensstijl. Dit jaar gaan we voor het eerst e-bikes inzetten. Dat zorgt ervoor dat méér mensen de top kunnen bereiken. We gaan meteen ook onderzoeken of het trainingseffect even groot is.”
Daarnaast gaat binnen Transplantoux ook een onderzoek van start om na te gaan hoe de fysieke fitheid van transplantatiepatiënten kan worden verbeterd. “Zowel voor als na de ingreep. We zijn ook van plan om de patiënten die aan de activiteiten van Transplantoux deelnemen vijf of zelfs tien jaar op te volgen om de langetermijneffecten te achterhalen. We hopen te kunnen aantonen dat bewegen ook bij mensen die een transplantatie hebben ondergaan een preventief effect heeft, onder meer wat betreft hart- en vaatziekten.” (ivh)
Bron: KU Leuven Stories